Is provocatieve gespreksvoering toe te passen in pastoraat? Zo lang de liefde voorop staat: ja! Immers het spreekwoord luidt ‘Wass sich liebt, das neckt sich.’ Het is wel handig als de pastor aankondigt ‘ik speel nu even de rol van advocaat van de duivel’ (en niet die van God of het geweten). In ieder geval vereist het dat de pastor zichzelf tijdelijk los ziet van zijn boodschap.
Uitdagend pastoraat
Uitdagende gespreksvoering kan ervoor zorgen dat een therapeutisch verwachtingspatroon wordt doorbroken. Het maakt de pastor vrij in zijn denken, voelen en handelen. De hulpverlenerstijl wordt op een creatieve manier doorbroken en men komt vaak sneller tot de kern.
– (Cliënt, zuchtend) Ik vind het de laatste tijd echt moeilijk om te geloven.
– (Pastor, nog meer zuchtend) Ja, praat me er niet van, als er tegenwoordig iets moeilijk is in het leven, dan is het wel gelóven, vooral wanneer je midden in het leven staat, zoals jij. Of niet soms?
– Nee, serieus, ik wil wel maar ik kan niet.
– (gepijnigd) Ja, precies: Ik wil wel, Heer, maar ik kan niet. ‘Heer kom mijn ongeloof te hulp!’ Dat is heel Bijbels, weet je.
– Houd op met die onzin, zeg. Ik wil het wel kunnen, snap je?
– Wat is dan je probleem?
– God luistert niet naar me.
– Logisch, de bedoeling is toch dat jij naar Hém luistert?
– Ja, maar ….
Mogelijkheden om uitdagend te reageren op een probleem
Neem als voorbeeld: “Mijn vrouw en ik hebben problemen.”
Mogelijke uitdagende reacties op warm-plagende toon en met een twinkeling in de ogen:
– En wat is het geworden: de drank of overwerk, of val je intussen op een jonger exemplaar?
– Dat komt door de gebrokenheid van de schepping, je weet wel, daar valt heel weinig aan te doen. Misschien moet je gewoon wachten tot het over is. Stil maar, wacht maar, alles wordt nieuw. Noenoe noenoe…
– Dat is toch prachtig, dan hebben jullie iets om samen voor te vechten. Niets is zo samenbindend als problemen.
– En wie is in jullie geval de schuldige: is het Eva of is het Adam? Eva zeker weer.
– Oh ja, en wat is dan jouw probleem?
– (zweverig) Misschien werk jij de Heilige Geest teveel tegen. Misschien moet je die meer zijn gang laten gaan in jouw leven en jouw huwelijk; stel je open voor iets nieuws, broeder.
– Geef mij alsjeblieft de korte versie van je probleem, want je bent de derde al deze week die over zijn huwelijk begint. Ik val er gewoon van in slaap.
– Ben je gereformeerd opgevoed? Oh, dan ligt het daaraan. Gereformeerden kunnen namelijk niet voelen; die zijn zo actiegericht en zo theologisch. Hele huwelijken gaan daar aan kapot.
– Ja, je vrouw heeft problemen, maar jij toch niet. Jij bent een man.
– En toen heeft je vrouw je zeker hier naartoe gestuurd om erover te praten. Heb je ook een lijstje bij je van wat je met mij moet bespreken?
– Hoe oud ben je? 38? Uit onderzoek blijkt dat dat precies de leeftijd is waarop je beproefd wordt! Bereid je dus maar vast voor op meer beproevingen! Het loutert je.
Zo blijven dan wat mij betreft deze drie:
geloof, hoop en humorvolle liefde.
Lees de column van Jean-Jacques Suurmond: ‘Dat brengt me bij het raadsel waarom veel gelovigen zou weinig humor hebben’ (Trouw, 28 juni 2005)
Download mijn artikel over Provocatieve gespreksvoering in het pastoraat en christelijke hulpverlening [binnenkort weer beschikbaar]
> Naar boven
> Terug
Geïnteresseerd? Neem vrijblijvend contact op.